วันที่ 14 สิงหาคม 2568 ดร.พจน์ อร่ามวัฒนานนท์ ประธานกรรมการ หอการค้าไทยและสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย พร้อมด้วย คุณวิบูลย์ สุภัครพงษ์กุล รองประธานกรรมการ ในฐานะประธานคณะกรรมการแรงงานและพัฒนาฝีมือแรงงาน และ คุณธวัชชัย เศรษฐจินดา กรรมการเลขาธิการ นำคณะสถานเอกอัครราชทูตจีนในประเทศไทย หอการค้าไทย-จีน และ สมาคมการค้าวิสาหกิจจีนในประเทศไทย เข้าพบหารือร่วมกับ นายบุญสงค์ ทัพชัยยุทธ์ ปลัดกระทรวงแรงงาน และผู้บริหารกระทรวงแรงงาน ผู้บริหารสำนักงานส่งเสริมการลงทุน (BOI) และผู้แทนผูับัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (สตม) เพื่อหารือแนวทางการอำนวยความสะดวกด้านการขอวีซ่า และ ใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ของผู้บริหาร นักลงทุน ผู้เชี่ยวชาญ และแรงงานจากประเทศจีน โดยมีสาระสำคัญดังนี้
ดร.พจน์ อร่ามวัฒนานนท์ กล่าวว่า ประเทศไทยได้มีนโยบายส่งเสริมการค้าการลงทุนจากต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง และกลายเป็นจุดหมายสำคัญของนักลงทุนจากประเทศจีนในหลายอุตสาหกรรม ทั้งด้านการผลิต เทคโนโลยี โลจิสติกส์ และโครงสร้างพื้นฐาน ทั้งนี้ ได้รับการประสานข้อร้องเรียนจากสถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย และสมาชิกของสมาคมการค้าวิสาหกิจจีนในประเทศไทย ซึ่งได้ประสบปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินธุรกิจ โดยเฉพาะในด้านการขอวีซ่า (Visa) และการขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ของผู้บริหารและผู้เชี่ยวชาญชาวจีน อาทิ ขั้นตอนการดำเนินการตามกฎหมายแรงงานของประเทศไทย การพิจารณาเอกสารเป็นจำนวนมาก และการถูกสุ่มตรวจสอบ ส่งผลให้เกิดความล่าช้า สร้างความไม่มั่นใจและความไม่เข้าใจ ทำให้เกิดความไม่ชัดเจนต่อแนวปฏิบัติและการตีความกฎหมายในบางกรณี ส่งผลกระทบต่อความไม่ต่อเนื่องของสิทธิการอนุญาตให้อยู่ในราชอาณาจักรและสิทธิการทำงานของผู้บริหาร นักลงทุน ผู้เชี่ยวชาญ และแรงงานรายเดิมที่มีประวัติการทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย เป็นต้น
นำเสนอประเด็นปัญหาและข้อเสนอในการดำเนินธุรกิจของสมาชิกของสมาคมการค้าวิสาหกิจจีนในประเทศไทย ซึ่ง โดยเฉพาะในด้านการขอวีซ่า (Visa) และการขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ของผู้บริหารและผู้เชี่ยวชาญชาวจีน โดยมี 4 ประเด็นหลัก ได้แก่
1) ปัญหาการขอวีซ่าทำงานและการขอใบอนุญาตทำงาน ดังนี้ 1.1) ปัญหาการขอใบอนุญาตทำงานชั่วคราวในแต่ละจังหวัดยังมีระยะเวลาและขั้นตอนแตกต่างกัน โดยในบางจังหวัดสามารถขอวีซ่าทำงานชั่วคราว 2-3 วันได้ แต่บางจังหวัดไม่สามารถดำเนินการได้เลย จึงเสนอให้กำหนดแนวทางและมาตรฐานเดียวกันอย่างชัดเจน 1.2) การเปลี่ยนประเภทวีซ่าเป็นวีซ่าทำงานของพนักงานในบริษัทที่ได้รับ BOI ซึ่งปัจจุบันแรงงานต่างชาติที่เดินทางเข้าประเทศไทยด้วยวีซ่าธุรกิจ จำเป็นต้องรอการนัดหมายเป็นระยะเวลานานถึง 1 เดือนจึงจะสามารถดำเนินการขอใบอนุญาตทำงานได้ ซึ่งในช่วงเวลาดังกล่าว ไม่สามารถปฏิบัติงานได้จึงเสนอให้พิจารณาออกใบอนุญาตทำงานชั่วคราวอย่างเร่งรัดการตรวจสอบโดยเฉพาะนักลงทุนที่ขอใบอนุญาตทำงาน WP3 เป็นต้น 1.3) ปัญหาการกำหนดสัมภาษณ์กรรมการและผู้ถือหุ้นบริษัท จึงเสนอให้มีการกำหนดแนวทาง ขั้นตอนและวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน 1.4) การขอใบอนุญาตทำงานในตำแหน่งเฉพาะทางด้านวัฒนธรรมและอาหาร ซึ่งบริษัทจีนขนาดใหญ่ที่ประกอบกิจการในประเทศไทยมีความจำเป็นต้องจ้างตำแหน่งพิเศษ อาทิ พ่อครัวสัญชาติจีนเพื่อทำงานในโรงอาหารของบริษัทแต่ประสบปัญหาในการขอวีซ่าทำงานเนื่องจากต้องได้รับการอนุมัติเป็นกรณีพิเศษจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
2) ปัญหาความเข้าใจกฎหมายและระเบียบของกระทรวงแรงงาน ดังนี้ 2.1) ขอรับทราบขั้นตอนกระบวนการตรวจสอบของกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานเมื่อมีข้อร้องเรียนจากลูกจ้าง 2.2) ขอรับทราบขั้นตอนการจ้างแรงงานต่างด้าวสัญชาติเมียมมา ลาว อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
3) ขอรับทราบขั้นตอนการตรวจสอบประจำสำหรับสถานประกอบการจีนในนิคมอุตสาหกรรม จึงเสนอให้มีการจัดทำบัญชีหรือขึ้นทะเบียนรายชื่อสถานประกอบการที่น่าเชื่อถือ เพื่อเป็นระบบตรวจสอบอย่างมีประสิทธิภาพ
4) ขาดแคลนบุคลากรที่มีความสามารถหลากหลายด้าน โดยผู้ประกอบการจีนที่เข้ามาลงทุนในไทยส่วนใหญ่เป็นบริษัทเทคโนโลยีขั้นสูงและนวัตกรรมสูง ซึ่งมีความต้องการแรงงานไทยที่มีทักษะภาษาต่างประเทศและทักษะวิชาชีพจำนวนมาก โดยเสนอให้กระทรวงแรงงาน ประสานงานและคัดเลือกแรงงานไทยที่ต้องการทำงานกับบริษัทจีน เพื่อร่วมกันพัฒนาบุคลากรไทยให้สามารถ Up Skill&Re Skill โดยเฉพาะเทคโนโลยี นวัตกรรมจากประเทศจีน ตลอดจนยังเป็นการปรับโครงสร้างอุตสาหกรรมของไทยให้ก้าวหน้าและทันสมัยยิ่งขึ้น
กระทรวงแรงงานได้รับทราบประเด็นปัญหาและข้อเสนอของสมาคมวิสาหกิจจีนในประเทศไทย
พร้อมมีข้อคิดเห็นเพิ่มเติม ดังนี้
1) ประเด็นปัญหาการขอใบอนุญาตทำงานชั่วคราวในแต่ละจังหวัดยังมีระยะเวลาที่กำหนดแตกต่างกัน จะกำชับจัดหางานจังหวัดให้ดำเนินการแล้วเสร็จภายใน 1 วัน ทั้งนี้ BOI มีศูนย์ OSS และระบบ Single Window ในการอำนวยความสะดวกผู้ประกอบการต่างชาติ เพื่อขอ VISA&Work Permit ได้ อย่างไรก็ดี หากอยู่ระหว่างรอ VISA สามารถแจ้งเป็น VISA Non-B เพื่อนำมาขอใบอนุญาตทำงานได้
2) กระทรวงแรงงาน ได้ดำเนินการจัดทำระบบ Outsourcing Services เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้ประกอบการ โดยจะมีภาคเอกชนช่วยตรวจสอบเอกสารความถูกต้อง และส่งต่อกระทรวงแรงงาน ชำระเงินตามขั้นตอนอนุมัติและทำบัตร ID Card Permit ซึ่งจะเริ่มใช้วันที่ 1 กันยายน 2568
3) ข้อเสนอในการขอใบอนุญาตทำงานในตำแหน่งเฉพาะทางด้านวัฒนธรรมและอาหาร ซึ่ง BOI ไม่ได้มีมาตรการสนับสนุน ต้องขอตามขั้นตอนปกติของกรมการจัดหางาน ซึ่งกรมการจัดหางาน จะรับไปพิจารณาขั้นตอนตามความเหมาะสม
4) กระทรวงแรงงาน มีขั้นตอนและกฎหมายที่กำหนดให้นายจ้างปฏิบัติให้ถูกต้อง อาทิ พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ์ และ พ.ร.บ.ความปลอดภัยในการทำงานฯ เป็นต้น ซึ่งจะมีโทษทั้งทางแพ่งและอาญาตามความผิดของผู้ประกอบการโดยมุ่งเน้นไม่ให้ละเมิดสิทธิทั้งนายจ้างและลูกจ้าง
5) สตม. แจ้งการดำเนินการรายงานทุก 90 วัน โดยผู้ประกอบการสามารถแจ้งรายงานฯ ผ่านระบบออนไลน์ ไปรษณีย์ หรือตนเองได้ ทั้งนี้ในกรณีบริษัทมีพนักงานจำนวนมาก สตม.จะรับไปหารือผู้บริหาร สตม. เพื่อหารือแนวทางที่เหมาะสมตามที่กฎหมายกำหนด
Next Step :
1) กระทรวงแรงงาน จะจัดทำแนวทางและข้อแนะนำที่ชัดเจนในการขอ VISA&Work Permit เพื่อให้สมาคมวิสาหกิจจีนฯ ประชาสัมพันธ์สมาชิกผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องได้
2) กระทรวงแรงงาน จะนำกฎหมาย พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ์ และ พ.ร.บ.ความปลอดภัยในการทำงานฯ (ภาษาอังกฤษ) และตัวอย่างแบบสัญญาการจ้างงาน เพื่อให้สมาคมวิสาหกิจจีนฯ ไปประชาสัมพันธ์สมาชิก
3) กระทรวงแรงงาน โดยกรมการจัดหางาน ยินดีช่วยประสานงานให้กับสมาคมวิสาหกิจจีนฯ เพื่อแนะนำการจ้างงานแรงงานต่างด้าวสัญชาติเมียมมา เวียดนาม กัมพูชา ลาว ให้ถูกต้องตามกฎหมาย
4) กระทรวงแรงงาน ยินดีประสานงานและ Matching ระหว่างลูกจ้างและสถานประกอบการ เพื่อสรรหาบุคลากรที่มีความทั้งด้านภาษาและทักษะฝีมือแรงงาน
